ΣΤΕΦΑΝΟΒΙΚΕΙΟ

Παρόν και παρελθόν του Στεφανοβικείου




Άποψη του χωριού σήμερα. Διακρίνεται για τη ρυμοτομία του.

  Το Στεφανοβίκειο βρίσκεται στην ανατολική πεδιάδα της Θεσσαλίας πάνω στον οδικό άξονα Βόλου – Λάρισας. Απέχει 24 km από το Βόλο και 37 km από τη Λάρισα. Διαθέτει σύγχρονες υποδομές, 6/θέσιο Δημοτικό σχολείο & Γυμνάσιο. Έχει 1970 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Η έκταση της κοινότητας (έδρας του πρώην δήμου Κάρλας) είναι 93 km2, από τις μεγαλύτερες του νομού. Στα βορειοανατολικά του χωριού υπήρχε παλιά η λίμνη Βοιβηίδα ή Κάρλα. Η Κάρλα αποξηράνθηκε τη δεκαετία του 60 με τεχνητή σήραγγα που διοχέτευσε τα νερά της στον Παγασητικό κόλπο, ενώ η επανασύστασή της που έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό, σήμερα εκτιμάται ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά έργα στην Ευρώπη.

Ιστορικά Στοιχεία

Από το 1393 αρχίζουν οι Τουρκικές επιδρομές που οδήγησαν τελικά στην οριστική κατάληψη της περιοχής μας και την έναρξη της Τουρκοκρατίας. Λείπουν οι ιστορικές μαρτυρίες για την ακριβή χρονολογία συγκροτήσεως του οικισμού.
Για το Στεφανοβίκειο γράφει στο βιβλίο του, Γεωγραφία Μερική, 1815 (σελ.128) ο Αργ. Φιλιππίδης: «Εβγαίνοντας από το Γκιρλή (Αρμένιο) κατά Ανατολάς του δρόμου, έρχεσαι μια ώρα, αφήνεις αριστερά σου χωρίον Χατζήμισι χριστιανικόν. Έχει φαμελιές υπέρ τες σαράντα. Υπόκειται εις την κρίσιν από το Βελεστίνον, εις δε τα εκκλησιαστικά από τον Μητροπολίτην Δημητριάδος. Εδώ είναι, με κατάστασιν έχουν και εδώ εκκλησίαν, ως και τα άλλα». Οι Τούρκοι ονόμασαν το χωριό Χατζί – Μους και στα Ελληνικά παρεφθάρη ως Χατζήμισι (Χατζήμισυ, Χατζήμησι).

Νεώτερη εποχή
Με την απελευθέρωση από τον τούρκικο ζυγό (τέλη Οκτωβρίου 1881) η περιοχή αποτέλεσε τσιφλίκι του οίκου Σκυλίτση – Στεφάνοβικ, τμήμα δηλαδή των λεγόμενων Στεφανοβίκειων κτημάτων της Θεσσαλίας.
Σχολείο  Στεφανοβικείου
     Κτίσμα του τέλους του 19ου αιώνα. Κτίστηκε για λογαριασμό του Κωνσταντινουπολίτη Παύλου Στεφάνοβικ. Αργότερα στέγασε το σχολείο του χωριού έως το 1957 που κρίθηκε ακατάλληλο μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της 8ης Μαρτίου του 1957.
     Ξεχώριζε για την αρχιτεκτονική του (όμοιο με τον Σιδ. Σταθμό Βόλου) και την κομψότητά του.  Στη στέγη διακρίνεται πληθώρα πελαργών με τις φωλιές τους.
     Φωτογραφία του 1935 για το περιοδικό “Θεσσαλικά Χρονικά”.
Επιστημονική Εταιρεία Στεφανοβικείου


Οι Σκυλίτσηδες καταγόταν από τη Χίο και μετά την καταστροφή του νησιού (1822) διέπρεψαν στη Ρωσία και την Κωσταντινούπολη σαν έμποροι. Από τον προπάτορά τους Στέφανο Σκυλίτση προσέλαβαν κατά τη συνήθεια της εποχής το επώνυμο Στεφάνοβικ (προσαρμοσμένο στη ρωσική γλώσσα). Έτσι με την αποχώρηση των Τούρκων αγόρασαν τις ιδιοκτησίες τους στη Θεσσαλία κι έγιναν κάτοχοι τεράστιων εκτάσεων (32 τσιφλίκια). [Ιστορία του Ελληνικού Έθνους από 1881-1913 σελ.70]. Δυστυχώς με την εσφαλμένη πολιτική των Ελληνικών Κυβερνήσεων κατά τους πρώτους μετά την τουρκοκρατία χρόνους, δεν αποδόθηκαν τα κτήματα στους πραγματικούς δικαιούχους, δηλαδή στους αυτόχθονες κατοίκους της περιοχής. Αναγνωρίστηκαν τα τουρκικά πωλητήρια έγγραφα προς τους πλούσιους ομογενείς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η οικογένεια Στεφάνοβικ παραχώρησε τα κτήματα αυτά προς το Ελληνικό Δημόσιο (Σύμβασις 1901). Παρ’ όλα αυτά τα κτήματα δεν μοιράστηκαν οριστικά, αλλά ενοικιάστηκαν. 

Η αντιφατική αυτή κατάσταση σε όλη τη Θεσσαλία οδήγησε στα δραματικά γεγονότα του Κιλελέρ (Μάρτιος 1910), κατά τα οποία φονεύτηκε και ένας αγρότης από το Χατζήμισι, ο Στέφανος Ακριβούσης, και η οριστική διανομή έγινε μετά από λίγο καιρό.
Προς τιμήν της οικογένειας Στεφάνοβικ (η οποία παραχώρησε τις γαίες στο Ελληνικό Δημόσιο), ο οικισμός ονομάστηκε Στεφανοβίκειο. Αυτή η ονομασία από Χατζήμισι σε Στεφανοβίκειο έγινε το 1924 (ΦΕΚ 63/1924 τ.Β΄). Μέχρι το 1949 αποτελούσε οικισμό του Δήμου Αρμενίου, οπότε και με την υπαγωγή στο Ν. Μαγνησίας αποτέλεσε αυτόνομη κοινότητα. (Β.Δ. 2.2.48, ΦΕΚ 37/13.2.48)